W latach 1880 -1902 został opracowany Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, stanowiący opis prawie wszystkich miejscowości z terenów przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Dzięki temu hasła zwarte, obejmują regiony, miasta, wsie, osady jak i rzeki, jeziora czy szczyty górskie. Spis posiada położenie geograficzne i administracyjne, dane statystyczno-demograficzne (w tym często wyznaniowe) oraz wiele informacji o szkołach, przemyśle i handlu, transporcie czy rolnictwie. Dodatkowo wiedza jest wzbogacona o rysy historyczne, nazwiska kolejnych właścicieli czy urzędników. Poszczególne tomy ukazywały się w latach 1880–1902 i były dostępne w prenumeracie pod postacią szczupłych zeszytów, których kilkanaście składało się na każdy tom. Ta historyczna encyklopedia jest dzisiaj cennym źródłem archeologicznym, stanowiącym kopalnie wiedzy z XIX wieku oraz wieków wcześniejszych.
Poniżej znajduje się wersja elektroniczna X tomu Słownika geograficznego Królestwa Polskiego, wydanego w 1889 roku, dotycząca Rychnowa, przeredagowana własnoręcznie i zawierająca rozwinięcia wielu skrótów tam zawartych.
Rychnowo, niem. Richnowo, dok. Rychenaw, Reychenaw, Reichenau, wieś nad Osą, powiat grudziądzki, starostwo powiatowe Bursztynowo, parafia katolicka Linowo o ¼ mili. Ma szkołę ewangelicką, 573 ha (40 łąk, 509 roli). W 1868 roku 54 budynków, 24 domostw, 193 mieszkańców, 21 katolików, 171 ewangelików; 1885 rok 28 domostw, 50 dym., 242 mieszkańców, 29 katolików, 211 ewangelików. Rychnowo po raz pierwszy spotykamy w 1404 roku. Za czasów krzyżackich należało do komturstwa radzyńskiego. Rejestry czynszowe z roku 1415 opiewają, ze Rychnowo obejmowało 32 włók i czynszowało 26 grzywien i 4 skojce. Rok 1435 posiadał sołtys 4 włóki, od których płacił 3 grzywny, karczma stała pusta. Rok 1438 było 28 włościan osadzonych, każda czynszowała po 3 wiardunki. Księgi szkodowe z roku 1414 donoszą, że w ostatniej wojnie wszystkie posiadłości prócz pięciu, zostały zniszczone, szkoda wynosiła 800 grzyw. Rok 1650 potwierdza Jan Kazimierz przywilej na wolne sołectwo, które wówczas posiadał Bonkow (Bomke). Oprócz tego istniały tu 3 lemaństwa, każde po 2 wł. Rok 1744 nadaje je August II Pawłowi Papalskiemu, Pawłowi Johnke i Hermanowi Schalk. Lemanici mieli wolne drzewo opałowe i budulcowe w lesie starościńskim i prawo warzenia piwa i gorzałki; płacili zaś zamiast osobistej służby wojskowej 100zł. Zresztą byli wolni od tłoki i innych ciężarów. Resztę wsi trzymali osadnicy w dożywotniej dzierżawie. Lustracja sstwa radzyńskiego z roku 1765 wykazuje, że wolne sołectwo posiadał Chrystyan Bomke, który płacił 15 fl. kwarty, każdy z lemanów płacił do regimentu łanowego 100fl. Włóki trzymali: Jerzy Beier, Herman Klaban, Chrystyan Gollatz, Piotr Ziel, Chrystyan Thena, Chrystyan Zacha, Michał Kiepke i karczmarz Jakub Hackberg; każdy płacił 20 fl. czynszu od włóki. Od roku 1750 trzymali oni swoje włóki w doczesnej dzierżawie na 40 lat. Rok 1761 puszcza ssta Tomasz Czapski młyn tutejszy sołtysowi Tomaszowi Bomke na 30 lat, w doczesna dzierżawę za czynszem w kwocie 20 fl. Rok 1826 nastąpiło uwłaszczenie, 9 gburów otrzymało 1464 morgów i 49 kw. prętów na własność za rentę, wynoszącą 246 tal., 2 sbr., 10 fen. (ob. Gesch. d. Graudenzer Kreiss von Froehlich, I, 270).
Jeżeli jesteś zainteresowany wersją oryginalną, dostępna jest tutaj.
